Is mijn partner een narcist?

Egocentrisch. Verwaand. In het bezit van het onvermogen om voor iemand of iets anders dan zichzelf te geven.

Een narcist…

• Is extreem geïnteresseerd in zichzelf.
• Eigent zich elk gesprek toe, er is weinig sprake van een normaal, gezonde dialoog.
• Lijkt niet te geven om sociale conventies of regels (in feite zijn ze er dol op ze te verbreken).
• Verbreekt vaak beloftes en annuleert zonder moeite plannen om je nadien te pakken op je teleurstelling en boosheid.
• Is overdreven bezorgd over status, materiële goederen en de perceptie dat ze ‘beter dan‘ zijn.
• Gebruikt mensen voor eigen voldoening.
• Is zelfverzekerd, charmant, grandioos en  manipulatief.

Een relatie hebben met een narcist is complex en uitputtend. Je voelt je niet gehoord, en wanneer je de problemen probeert op te lossen, keert de narcist zich vol tegen je en geeft hij/zij je rijkelijk de schuld van de problemen. Ze misbruiken jouw schuldgevoel als een wapen tegen je, door op te merken ‘hoeveel ze voor je doen‘ en jou te beschuldigen van  ondankbaarheid. Zaken die belangrijk voor je zijn registreren ze niet eens, zelfs als je er iets over zegt. Het gaat altijd alleen maar om hen.

Het perfecte CV van de prooi

Het is een veel voorkomende misvatting dat de narcist op zoek is naar zwakke prooien. Narcisten hebben een zeer duidelijke voorkeur. Wat de mannelijke narcist bijvoorbeeld aantrekt is het totale pakket. Slim én mooi. Een vrouw die ervoor zorgt dat hij er goed uitziet. Het licht en de energie die jij uitstraalt zal hem ook doen opvallen. Je bent het liefst zelfvoorzienend, want hij wil niet voor je zorgen. 

Je hebt een bepaalde onzekerheid. Niet té onzeker, want dan ben je geen uitdaging.

In het begin zul je de controle van de narcist interpreteren als geborgenheid, wat kenmerkend is voor je codependente aard.
Je hebt een verlaagd zelfbeeld. Dit is wat je in staat stelt om de vroege waarschuwingssignalen over het hoofd te zien en hem de show te laten runnen.
Je bent een people pleaser. Ben je bereid om zijn ego je strelen? Vermijd je conflicten? Ben je bereid hem veel aandacht en validatie te geven? Goed, want dit zijn de dingen waar hij naar hunkert.

Daarnaast ben je empathisch en verzorg je graag anderen. Dit komt perfect uit voor al die keren dat hij zich het slachtoffer voelt. Plus, empathische verzorgers hebben de neiging om extreem veel te geven, wat geweldig is, want hij is een NEMER.

De tekenen die erop wijzen dat je mogelijk met een narcist te maken hebt

Klaar om wat te graven? Als je denkt dat je partner een narcist is, kijk dan naar de volgende tekenen:

Love Bombing

Vanaf het prille begin zal de narcist je overladen met geschenken, genegenheid en liefdesverklaringen. Overtreffende termen zoals ‘voor altijd’, ‘de liefde van mijn leven’, ‘de mooiste vrouw ter wereld’ zullen als muziek in je oren klinken. Bovendien is hij ongelooflijk zorgzaam en liefdevol. Alles is perfect. De leuke uitstapjes en talloze chats overgoten met hart icoontjes geven jou het gevoel dat jullie soulmates zijn, geen twijfel mogelijk.

‘Ik hou van jou‘ komt als snel boven water. Je zweeft, je geniet, je zit op een roze wolk. Je wordt figuurlijk met liefde gebombardeerd. Helaas is het enkel en alleen een manipulatieve tactiek die narcisten gebruiken om je binnen te halen. Ze creëren bewust een onnatuurlijke en intense periode van genegenheid, met als doel jou te ontwapenen van je natuurlijke verdediging. Ze willen vooral niet dat je vraagtekens plaatst bij de snelheid van de relatie.

Maar het duurt niet lang. De eerste keer dat je één van zijn beslissingen in twijfel trekt, blaast hij zich op en krijg je uit het niets het etiket egoïstisch, ondankbaar of onterecht scherp opgeplakt. Je raakt verward en gekwetst. Het patroon zal zich herhalen.

Na zijn narcistische uitbarsting volgt de ‘spijt strategie’. Hij zal verwijzen naar zijn onstabiele jeugd, de vreselijke relatie die hij had met zijn ex. Dit is onderdeel van een strategische inspanning om zichzelf te presenteren als een bescheiden, zelfs liefdadige persoon die jouw sympathie verdient. Vooral in het begin van de relatie zullen narcisten jou een beeld van bescheidenheid presenteren om hun echte superioriteitsgevoelens te verbergen. Want als je zou weten hoe arrogant en genotzuchtig ze eigenlijk zijn, zou je waarschijnlijk snel de benen nemen.

Het punt is dat ze de schertsvertoning niet kunnen volhouden. Wanneer ze onvermijdelijk hun ware aard onthullen (weliswaar beetje per beetje), worstelen ze om de schade te herstellen en hiervoor spreken ze je medeleven aan. De cyclus gaat verder.

Gaslighting

Gaslighting is een vorm van mentaal misbruik. Narcisten gebruiken deze tactiek om het slachtoffer te laten twijfelen aan zijn/haar gezond verstand. Hierdoor ga je je waarneming wantrouwen. Ze vertellen je een flagrante, regelrechte leugen, recht in je gezicht en ze blijven beweren dat het waar is.

Bijvoorbeeld: hij houdt vol dat hij in het restaurant zat te lunchen, ook al was je daar en weet je ZEKER dat hij er niet was. Maar hij wijkt niet van zijn verhaal af en uiteindelijk neem je de leugen voor waarheid aan.
Ze ontkennen dat ze iets zeiden. Ze vertellen je constant dat je overdreven reageert of té gevoelig bent.
Gaslighting is schadelijk omdat het je ertoe aanzet, om je vermogen om dingen goed te onthouden, te wantrouwen. Het brengt je in de war, je voelt je gedesoriënteerd en je begint je af te vragen of er iets fundamenteel mis met je is.

Zeer charmant het ene moment, kortaf en nors het volgende

Dit is klassiek narcistisch gedrag. De narcist is buitengewoon charmant en sociaal, maar zodra hij zich bedreigd voelt of het niet naar zijn zin heeft, laat hij zich opmerken en blaast hij zichzelf op.

Wanneer ze vervolgens beseffen dat hun dekking blootgegeven is, schakelen ze weer instant over op charme en proberen ze jou terug te winnen met lieve, grootmoedige gebaren. Het hoort allemaal bij het manipulatiespel die de narcist eigen is.

Dit soort emotionele wisselvalligheid gaat hand in hand met een gebrekkige impulsbeheersing.

Hoovering

Narcisten gebruiken dit gedrag om je terug te ‘zuigen’ in een relatie nadat je hebt geprobeerd om los te komen. Het is wederom een manipulatietactiek die wordt gebruikt om je over te halen terug te komen .

Een bericht op social media waarin staat: “Ik mis je. Ik wilde met je trouwen. Jij bent de enige waar ik ooit van zal houden. ‘
Een sms-bericht met de tekst: ‘Ik weet dat je me haat, maar ik heb je nu echt nodig. Het is dringend.’
Een groot boeket bloemen met een kaartje waarop staat: ‘Kunnen we het niet uitwerken? Geef me alsjeblieft een nieuwe kans. ‘
Dit zijn stuk voor stuk pogingen om de controle terug te krijgen die ze verloren toen je wegging.

Hij is een narcist. Wat nu?

Als je besluit om in de relatie te blijven (wat ik nooit aanraad!) besef dan goed dat er jou heel veel uitdagingen te wachten staan. Narcisten genezen niet van hun egocentrisme. Het is de aard van het beestje, en dit zal steeds opnieuw zichtbaar worden, samen met alle andere beschreven manipulatietechnieken hierboven.

Omring je stevig met een therapeut en een vriendenkring die je een luisterend oor bieden en liefde en steun geven.
Waak ervoor niet deel te nemen aan het destructief gedrag.
Bewaak zeer scherp je eigenwaarde zodat hij jouw gevoel van eigenwaarde niet aantast.

Fysiek misbruik is nooit OK. Er is nooit een excuus voor.

Emotioneel en verbaal geweld is even onvergeeflijk. Als hij grof is, MOET je vertrekken. Zoek een bekwame therapeut die ervaren is met narcisme. Hij/zij zal je wijzen op de valkuilen van vertrek/scheiden, vooral als er kinderen zijn.

Samenleven met een narcist zal jou nooit gelukkig maken

Na een poos zal je geen vreugde meer ervaren in het leven. Diep vanbinnen WEET je dat je beter verdient. De stress gerelateerd aan deze destructieve relatie veroorzaakt slaapproblemen, depressie, angst en vermoeidheid. Als je dit punt bereikt, ga dan naar een goede therapeut en kies voor jezelf.

Wanneer je besluit de relatie te verbreken

Wees voorbereid op zijn niet aflatende pogingen om je in de relatie te houden (zie hoovering). Een narcist zal alles proberen om je terug te lokken, dus wees krachtig en resoluut in je beslissing . Elke zwakheid of ambivalentie die je laat zien zullen ze benutten. Zoek steun van vrienden en familie en/of een therapeut tijdens deze periode.

Wees lief voor jezelf. De narcist verlaten is jezelf eren.
Hou een dagboek bij van je gevoelens. Focus op de toekomst.
Omring jezelf met geliefden, mensen die je energie geven, in plaats van jou af te breken.

Het is ook heel belangrijk dat je de onderliggende problematiek onder de loep neemt die je in de eerste plaats naar de narcist hebben geleid. Een goede therapeut kan je hiermee helpen. Vaak zorgt een laag zelfbeeld ervoor dat je op zoek gaat naar een partner met narcistische eigenschappen, zelfs als je niet bewust beseft dat je het doet.

Wanneer je eenmaal de stap hebt genomen om de relatie met de narcist te verbreken, is het belangrijk dat je jezelf doelen stelt voor de toekomst. Maak doelen die van positieve invloed zijn op jouw welbevinden.

Doelen die bij je passen. Probeer te ontdekken wie je bent, wat je voelt, waar je behoefte aan hebt, waar je blij van wordt, waar je grenzen liggen. Dit kan in het begin moeilijk zijn. Maar oefening baart kunst. Geef jezelf de tijd om jezelf weer te leren kennen.