Helen van narcistisch misbruik is een lang en moeizaam proces. Ik gebruik graag metaforen (figuurlijk taalgebruik) om kracht te zetten bij de omschrijving van dit bijzonder proces.

Je losmaken van de narcist is als oversteken van donker naar licht. Het eerste stuk van de weg is donker, af en toe zie je een zwak en kort lichtschijnsel. Dit is een opflakkering van het laatste restje hoop dat in je zit. Dit helpt je in het prille begin de weg te vervolgen.

Donker boezemt angst in, je voelt je verlaten. Je richtingsgevoel is nihil. Dat komt omdat je innerlijk kompas volledig ontregeld is. De narcist heeft deze namelijk zo goed als uitgeschakeld. Je bent jezelf kwijt. Je vertrouwt niet meer op jezelf. Je buikgevoel werd zo vaak beschaamd, beschimpt en bespot.

De weg van herstel zal jou langzaam maar zeker leiden naar de kant van het licht. Jouw licht. Jouw ruimte die je nu weer moet opeisen om de afschuwelijke duisternis voorgoed achter je te laten.

Deze weg voelt meer aan als een wasmachine die op centrifugeren staat. Je bent in oorlog met jezelf. De conditionering van de narcist heeft hiervoor gezorgd. Hij heeft je hersens gehackt en in één moeite ook je ziel en je hart.

Maar, de hulptroepen staan klaar. Je kan de weg naar het licht iets duidelijker zien en de doodlopende wegen (valkuilen) vermijden die je van het pad brengen en je vertragen. Ik reik je een wegenkaart aan in de vorm van tips en handvaten om je reis iets aangenamer te maken.

Ontvolg en blokkeer

Social media is de vijand nummer 1 van het genezingsproces. Niet alleen de narcist moet je ontvolgen, maar ook iedereen die je dag zou kunnen verpesten en je pijn kan doen. Hoe verleidelijk het ook is om te zien wat (of met wie) je ex iets doet, het is masochistisch gedrag die ervoor zal ervoor zorgen dat je afwijkt van het pad en in een ravijn belandt.

De narcist weet als geen ander social media in te zetten om jou te raken. Hij zal zijn nieuw en fantastisch leven posten en promoten om jou te laten zien hoe gelukkig hij is zonder jou. Pure misleiding, want dit is niet meer dan een fata morgana om je weer eens te doen twijfelen aan jezelf. Een tweede optie is jou plat te bombarderen met pleidooien voor hereniging vol valse beloftes dat ze zullen veranderen (narcisten veranderen niet, ze worden alleen maar erger). Vermijd dus deze valkuil en ga voor ontvrienden en/of blokkeren.

Kennis is macht

Veel slachtoffers van narcistisch misbruik beseffen pas later of zelfs nadat de relatie beëindigt is, wat ze ondergingen. Dit is te wijten aan het gebrek van specifieke kennis. Ga dus proactief op zoek naar informatie hierover. Verdiep je in de pathologie, lees alles wat je hierover kunt vinden.

Jouw pijn een naam geven staat gelijk aan beseffen dat je niet gek bent. Dat je gevoel juist zat, dat je op jezelf kunt vertrouwen. Het probleem benoemen is de eerste stap in de goede richting om het probleem op te lossen. Het stelt je in staat om je kracht als het ware terug te nemen van de narcist.

Verwijder de mensen die niet 100% aan jouw kant staan

In slechte tijden leer je je ware vrienden kennen, is een waarheid als een koe. Het is pijnlijk om vast te stellen dat sommige vrienden je nu in de steek laten of niet bereid zijn naar je te luisteren. Je bent nu extra kwetsbaar en dus zeer vatbaar voor iedereen die je belang niet ondersteund.

Onthou dat vrienden/mensen die jou op welke manier dan ook, tegenhouden op jouw weg naar het licht, niet bij jou horen. Kies radicaal voor degene die je steunen en motiveren om verder te gaan.

Twijfel je of iemand wel goed is voor je, stel jezelf dan de volgende vragen: Heb je het gevoel dat je jezelf moet verdedigen? Voel je je begrepen? Krijg je positieve energie en moed van de gesprekken die jullie voeren? Iemand die helemaal aan jouw kant staat, zal goed voelen als je in zijn/haar buurt bent. Dat zijn de mensen die het waard zijn om bij te houden. Dat zijn degene die je op je tocht van donker naar licht zullen helpen en moed inspreken.

Ontken het verleden niet

Hoewel het naar alle waarschijnlijkheid één van de moeilijkste opgaven is in je leven, is het noodzakelijk dat je nadenkt over het verleden en je je afvraagt waarom en hoe je zover bent gekomen. Dit staat niet gelijk aan jezelf de schuld geven van wat jou is overkomen. Niemand verdient te worden misbruikt, niemand vraagt hierom. Het betekent echter wel dat je erachter moet komen hoe je terecht bent gekomen bij iemand die je psychisch en/of fysiek mishandeld én waarom je het al zolang verdraagt.
Dit is een heel confronterend stuk in de genezing, omdat je hiervoor terug gaat kijken op je jeugd. Je gaat het verleden linken met het heden en hieruit leren.
Dit is noodzakelijk om in de toekomst niet opnieuw een soortgelijke relatie aan te gaan.

Start geen nieuwe relatie

De ergste fout die je kunt maken tijdens het helen van narcistisch misbruik, is om iemand anders te zoeken om als pleister op je wonde te plakken. Jouw ‘antennes’ die je partnerkeuze streamen zijn van slag en moeten worden bijgesteld. Ze zijn niet in staat om nu een goed partner voor je te kiezen. Daarnaast hebben slachtoffers van narcistisch misbruik tijdens het proces naar genezing ongelooflijk weinig eigenwaarde en zelfrespect, dus duiken in een nieuwe relatie is alsof je de straat oversteekt met je ogen dicht.
Je hebt tijd voor jezelf nodig, om na te denken, te rouwen, te treuren, te huilen, te razen over wat er met jou is gebeurd.

De innerlijke storm moet fors razen. Eenmaal voorbij zul je de broodnodige rust ervaren. Pik dus geen eenzame lifters op tijdens je tocht.

Wees een grijs, saai muisje als het op de narcist aankomt

Een grijze muis? Bleh. Wat saai. Totaal niet interessant. Dat is dus precies wat je moet zijn om aan de aandacht van je narcistische ex te ontsnappen. Zo zal je hoovering en love bombing ontmoedigen. Narcisten zijn niet vies van spelletjes zoals ‘vangen en terugzetten’.
Ze gedijen in drama en aandacht. Het zijn emotionele vampieren met als enige doel het leven uit jou te zuigen . Dit zal zich ook vertalen in de correspondentie met de narcist. Als je jezelf verdedigt tegen iets waarvan hij jou heeft beschuldigd, dan zal de narcist hiervan genieten. Hij wil nét dat je bijt. Wees zo saai dat de narcist interesse verliest. Geef een narcist niet wat hij wil: namelijk reactie, welke reactie dan ook, positief of negatief. Zijn doel is om (weer) onder je huid kruipen, op al jouw knoppen tegelijk te drukken en zodanig een emotionele reactie op te roepen: Dé ultieme overwinning voor de narcist.

Vergeef jezelf

Geen makkelijke opgave. Je werd immers geconditioneerd om de persoon die je bent niet leuk te vinden. Je koestert veel schuld en schaamte voor allerlei zaken. De narcist heeft jou overtuigd dat je aandeel in deze hele situatie groot is.

Je voelt tegelijk ook veel woede. Ben je boos omdat je te lang bent gebleven? Omdat je het verdraagt dat iemand je als slecht behandelt? Of ben je boos omdat je beter had moeten weten? Omdat je het gevoel hebt dat je je leven hebt verspild aan de verkeerde persoon?

Waar je ook boos op bent, schrijf het op. Verplaats je dan in de rol van de vriendin. Stel dat zij het slachtoffer is van de narcist. Wat zou je tegen haar zeggen? Hoe zou je haar troosten? Zou je haar de schuld geven dat ze zo lang bleef? Waarschijnlijk zou je haar erop wijzen dat ze geen besef had van wat er zich afspeelde. Misschien zou je haar een grote knuffel geven en haar vertellen dat ze deze hel niet verdient en zoveel meer waard is. Dat ze nog zoveel heeft om voor te leven en dat deze ervaring een zware maar goede les is en ze er veel van zal opsteken.

Pas dit dan ook toe op jezelf. Want je bent nu opnieuw in controle. Je speelt weer mee. Je hebt het stuur van je leven eindelijk weer in eigen handen.

Met deze tips hou je vol en zul je meer en meer licht zien schijnen vanuit de overkant. Mocht het dan even wegvallen, weet dan dat je dat je even in een bocht zit, en dat je het licht straks weer ziet. Met andere woorden, je vertrouwen zal sterker worden naarmate je vordert op de weg.

Tenslotte wil ik deze mooie quote met je delen.

Er schuilt een zee van waarheid in, in het bijzonder voor elk slachtoffer van narcistisch misbruik:

Het is pas na de diepste duisternis dat het grootste licht kan komen, het is pas na extreem verdriet dat de grootste vreugde kan komen.

Malcolm X, Amerikaans activist en mensenrechten verdediger 1925-1965

*De narcist kan een hij of zij zijn. In dit artikel werd hij gebruikt om de leesbaarheid te verhogen.