Ondanks de recente populariteit van de term narcist, zijn er enkele duidelijke verschillen tussen iemand met narcistische eigenschappen en iemand die mogelijk een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft (NPS).

Hoewel een persoon alleen officieel kan worden gediagnosticeerd door een therapeut die rechtstreeks met hem samenwerkt, is het nuttig om deze stoornis beter te begrijpen en om onderscheid te maken tussen deze twee.

Enkele belangrijke meetpunten voor NPS

Heeft deze persoon objectconstantie (het vermogen om een extern object innerlijk te representeren, simultaan in zijn positieve en negatieve kwaliteiten en eigenschappen) en zijn ze in staat deze makkelijk te splitsen?

Bijvoorbeeld: wanneer deze persoon boos op je is door iets dat je deed, behouden ze dan nog steeds hun positieve emotionele band met jou, of gedragen ze zich alsof ze je opeens haten?

Zien ze snel anderen (en zichzelf) als zijnde perfect en bewonderenswaardig, of waardeloos afval?

Iemand die geen NPS heeft, is nog steeds in staat de gedachte vast te houden dat dit iemand is om wie ze geven, ook al zijn ze geïrriteerd door die persoon.

Ze zien deze niet plotseling als helemaal slecht, zelfs niet als ze op dit moment boos op ze zijn.

1. Kan deze persoon zichzelf reguleren en zichzelf kalmeren (vooral als hij narcistisch verwond is)?

Mensen die lijden aan NPS hebben de neiging om enorm veel moeite te hebben om zichzelf te kalmeren als ze boos zijn, en om hun emoties zelf te reguleren zonder ze op een of andere manier uit te voeren.

Ze kunnen bijvoorbeeld de behoefte voelen wanneer ze boos zijn om onmiddellijk een gemene e-mail te sturen, die dreigt iemand aan te klagen, omdat ze zich hierdoor beter, krachtiger voelen en ‘de ander een lesje zal leren‘.

Iemand die geen NPS heeft, is meer geneigd om negatieve emoties te tolereren zonder deze op één of andere manier uit te voeren, en zal beter in staat zijn om na te denken over zijn acties en hun mogelijke langetermijneffecten, zelfs als ze geneigd zijn om precies hetzelfde doen.

2. Wat is zijn/haar kernangst en behoefte?

Mensen die lijden aan NPS hebben een onderliggende behoefte aan constante bewondering en positieve aandacht.

Hun onderliggende angst is om zich waardeloos te voelen, niet speciaal, inferieur behandeld te worden of vernederd. Mensen met andere persoonlijkheidsstoornissen, zoals borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) bijvoorbeeld, zijn weer meer gefocust op angst voor verlating, dan op de behoefte om te worden geprezen of bewonderd.

Aandacht besteden aan deze onderliggende emotionele motivatie kan uitermate nuttig zijn om beter te begrijpen aan welke aandoening iemand lijdt.

3. Is hij/zij in staat het intern zelfrespect te reguleren, of is het volledig gebaseerd op externe feedback?

Mensen met NPS hebben de neiging om bijna al hun zelfrespect te baseren op het verkrijgen van positieve externe feedback van de mensen en situaties om hen heen.

Helaas, wanneer de feedback negatief is, laat dit hen uiterst kwetsbaar voelen.

Iemand zonder NPS kan zich gekwetst voelen door negatieve externe feedback, maar zal niet plots afzakken van het gevoel perfect te zijn naar zich in een oogwenk een volledige nietsnut te voelen, gewoon omdat iemand iets verontrustends over hen zei.

4. Wat is zijn/haar vermogen om verantwoordelijkheid te nemen?

De meeste mensen met NPS ontlopen kost wat kost iedere verantwoordelijkheid voor eigen (negatieve) daden. Hoewel de meeste mensen niet graag toegeven dat ze fouten hebben gemaakt, worden deze ervaren als een enorme narcistische blessure voor iemand met NPS.

Toegeven aan fouten veroorzaakt bij de meeste mensen met NPS enorme vernedering en schaamte en zal er toe leiden dat ze zich volledig waardeloos voelen.

Daarom hebben ze de neiging om dit te voorkomen als het enigszins mogelijk is.