Ben je co-ouder met een narcistische ex-partner? Dan weet je hoe verschrikkelijk belastend en gekmakend deze situatie is voor jou maar helaas ook voor je kind(eren).

Als kind van een narcist leef je in een wereld waarin liefde zelden onvoorwaardelijk is. Je wordt al vroeg geconfronteerd met giftige liefde.

Als kind weet je eenvoudig niet beter dan dat je ouders te vertrouwen zijn, sterker nog, je ervaart een diepe loyaliteit voor je verzorgers.

Je vertrouwt dus een monster die als ouder vermomd is, want de narcistische ouder is enkel bezig met zichzelf, en verzuimt te overwegen wat het kind kan voelen.

Voorbeeld: een achtjarige is moe en wil niet praten, maar wanneer hij of zij dit eerlijk aangeeft, wordt de narcistische ouder boos en probeert hij het kind schuldgevoelens aan te praten: ‘Wil je niet praten, na alles wat ik voor je doe?’,’Goede kindjes willen altijd met hun mama/papa praten’. ‘Als het zo zit dan kan je je verjaardagscadeau vergeten’.

Dit in tegenstelling tot een gezonde reactie als bijvoorbeeld, ‘Ik snap dat je moe bent, het was dan ook een lange dag, ga maar lekker liggen. Zal ik iets lekkers voor je brengen?’

Wanneer een kind niet kan uitdrukken wat hij/zij voelt, voelt dit aan als schaamte. Hierdoor ontstaat er remming en angst.

Opgroeien met een voortdurende schuld- en schaamtegevoel ondermijnt en sloopt het zelfrespect van een kind. Telkens het kind een gevoel of mening overbrengt dat niet in overeenstemming is met de verwrongen denkwijze van de narcistische ouder, zal de narcistische ouder schuld en schaamte oproepen om het kind te manipuleren.

Het wordt het kind zelden of nooit toegestaan een eigen gevoel of mening te hebben als het verschilt van hoe de narcistische ouder hier tegen aankijkt. Hieruit zal vrijwel onmiddellijk manipulatie en emotionele chantage ontstaan.

Langdurige gevoelens van schaamte, schuld en angst kunnen het psychologisch welzijn van het kind ernstig beschadigen.

Wat je als emotioneel gezonde co-ouder dan ook vooral moet doen is het kind helpen door hierover te praten. Jouw opvoeding moet het verschil maken, en het kind ook zicht bieden op een stuk vredige en veilige jeugd.

Maar hoe kan een ouder het kind helpen zonder negatief te praten over de narcistische ouder?

Een goede manier om dit aan te pakken, zonder de narcistische co-ouder figuurlijk onder de bus te gooien, doe je door je te richten op de essentie, niet de details. Het is van cruciaal belang om dingen algemeen te houden en als doel het kind zodanig op te voeden, dat je hem/haar de gezonde versie laat zien en voelen ten opzichte van de ongezonde relatiedynamiek bij de andere (narcistische) co-ouder.

Tijdens jouw week heb je volop de mogelijkheid om je kind eraan te herinneren dat hoe hij/zij zich voelt van groot belang is.

Gevoelens (zowel positief als negatief) herkennen, begrijpen en verwoorden, zorgen voor een belangrijke en gezonde emotionele regulatie. Een kind kan en mag vaststellen dat hij/zij zich boos, verdrietig, teleurgesteld, gekwetst of gefrustreerd voelt. Als goede ouder moet je toestaan dat hij/zij gehoor mag geven aan zijn/haar eigen waarheid, en daar open en zonder oordeel naar geluisterd mag worden. Bovendien kan het kind door het identificeren van een moeilijke gevoelstoestand hulp en ondersteuning vragen.

Hiermee kun je een kind aanleren dat als een persoon in zijn of haar leven hem of haar afwijst of beschaamt voor hoe hij of zij zich voelt, de persoon op een ongezonde manier met hem/haar omgaat.

Het is belangrijk om het kind bij te brengen dat iedere gezonde, respectvolle relatie niet enkel inhoudt dat je geen negatief gedrag hoeft te tolereren, maar evengoed betekent dat je een positieve houding aanneemt tegenover de ander.

Gezonde liefde houdt ook in dat je je verdiept in de ander en interesse toont. Met andere woorden, je houdt écht rekening met de ander.

Het gevoel dat de ander je serieus neemt, zonder daar meteen voorwaarden aan te koppelen is essentieel.

Voorbeeld: ‘Je bent heel boos omdat je nu geen tv meer mag kijken. Ik begrijp het, maar je kunt niet slaan. ‘Of,’ Je bent gefrustreerd dat we naar de winkel gaan. Ik begrijp het, maar daarna gaan we samen lekker koken’. Zo leer je je kind dat zijn/haar gevoelstoestand gerespecteerd wordt, maar de verwachtingen wel gehandhaafd blijven.

De narcistische co-ouder over zijn manipulatief gedrag met het kind confronteren is af te raden. Bijvoorbeeld door te vragen: ‘Waarom werp je verjaardagscadeautjes in de strijd voor aandacht ?’

De narcistische ouder zal de verantwoordelijkheid afwenden en de schuld projecteren op de ouder die hem of haar confronteert. De narcist heeft extreme cognitieve vervormingen die de realiteit veranderen om het tastbaarder te maken voor zijn of haar ego. Het slachtoffer spelen is gebruikelijk, dus in plaats van zijn of haar acties te onderzoeken, zal hij of zij de rol van het slachtoffer op zich nemen en de andere ouder zonder enig schroom beschuldigen.

Door het kind te helpen om een ongezonde relationele dynamiek te identificeren, kan hij of zij beter begrijpen wat er met hem of haar gebeurt tijdens interacties met de narcistische ouder. Wanneer het kind beseft dat schaamte en schuld een gevolg van manipulatie kunnen zijn, kan hij/zij dit makkelijker loslaten.

Het kind leren om op een beleefde manier voor zichzelf op te komen en respectvol een ongepaste wisselwerking te beëindigen, is dus elementair.